Czym jest melasa?
Melasa to gęsty syrop o ciemnej barwie, jest produktem ubocznym powstającym podczas produkcji cukru (np. z buraków lub trzciny cukrowej). Posiada wiele cennych właściwości dzięki czemu jest chętnie wykorzystywana w produkcji pasz dla koni. Najczęściej spotkamy melasę trzcinową, ze względu na mniejszy udział cukru (ok. 38%), ma ona jednak lekko gorzkawy posmak, który nie występuje w melasie buraczanej – ta odmiana zawiera nawet do 50% cukru, pojawia się najczęściej w wysłodkach buraczanych melasowanych.
Zalety melasy w żywieniu koni.
Najsłynniejszą zaletą melasy jest jej słodki smak, niewielka jej ilość skutecznie poprawia smakowitość paszy, dzięki czemu jest ona chętniej pobierana przez konie. Dzięki zawartości cukru jest źródłem szybko uwalnianej energii, która pomoże szybko zregenerować mięśnie po treningu.
Wielu właścicieli koni zapomina o bardzo istotnej zalecie tego słodkiego syropu – jest bogatym źródłem minerałów np.: potasu (35g/kg), sodu, wapnia, fosforu, żelaza, chromu, magnezu, miedzi, selenu, manganu i cynku. Poza cennymi minerałami zawiera dużo witamin (głównie z grupy B) oraz jest bogata w przeciwutleniacze niezbędne m.in. do prawidłowej pracy mięśni, a przy tym zawiera małą ilość białka, włókna i tłuszczów. W paszach wysokoenergetycznych możemy spotkać dodatek nawet 10% melasy (czyli 38-50g cukru w 1kg paszy), co nadal stanowi mniejszy udział cukru niż w powszechnie stosowanym owsie. Z kolei pasze podstawowe z niskim udziałem melasy zawierają mniej cukru niż np. jedno jabłko. Zawartość melasy w paszy pozwala zredukować jej pylistość, zwiększyć wilgotność oraz ułatwia granulowanie. W ograniczonej ilości korzystnie wpływa na procesy trawienne.
Wady, czyli melasa nie dla każdego.
Oczywiście melasa nie jest produktem idealnym – niektóre schorzenia i choroby występujące u koni wymagają ograniczenia cukrów w diecie. Melasa jest niewskazana u koni z chorobami metabolicznymi, u wrzodowców oraz u osobników ze skłonnościami do ochwatu (najnowsze badania pokazują, że jego przyczyną jest zbyt duża ilość cukrów w końskiej diecie). Cukier należy ograniczać również w diecie koni niepracujących, warto jednak zwracać uwagę na jego całkowitą ilość w paszy, a nie tylko na dodatek melasy – czasem pasze bez melasy zawierają większy udział procentowy cukrów niż mieszanki z jej udziałem.
Melasa nie taka straszna w paszy dla koni.
Podsumowując – melasa w diecie naszego konia powinna pojawić się zależnie od sposobu użytkowania i stanu zdrowia konia. Warto jednak pamiętać, że melasa to nie sam cukier; zawiera wiele cennych minerałów (niezbędnych do prawidłowej pracy mięśni, serca czy mózgu), stanowi szybki „zastrzyk energii”, podnosi smakowitość paszy i ogranicza pylistość mieszanki. Dobierając paszę dla konia z wrzodami, tendencją do ochwatu czy zaburzeniami metabolicznymi (np. EMS, PSSM, zespołem Cushinga) należy zwracać uwagę na całkowity udział cukrów, a nie tylko na obecność melasy! W przypadku koni intensywnie użytkowanych trzeba pamiętać o zwiększonym zapotrzebowaniu na węglowodany i minerały oraz energię, co sprzyja dodawaniu melasy do mieszanek paszowych. Warto zwracać uwagę czy pasza wybrana dla danego konia pokryje jego zapotrzebowanie na wszystkie składniki – w tym węglowodany!