Kategorie blog
Sieczki w żywieniu koni - rzetelnie i obszernie o sieczkach
Sieczki - podstawa w końskim menu

Zamość, 18.05.2021r

Droga Aniu,

Mam nadzieję, że u Ciebie wszystko dobrze. Wiem, że masz teraz mnóstwo zajęć, ale może znajdziesz chociaż chwilę, by powiedzieć mi trochę więcej o roli sieczek w żywieniu naszych koni. Dlaczego są tak ważne i cenione? Z czego można przygotować sieczkę – może są jakieś mniej znane od tych tradycyjnych w postaci lucerny czy słomy? Po czym poznać że jest dobra? Czy powinna być miękka czy też bardziej ostrzejsza. Jakie dodatki można stosować do sieczek, żeby urozmaicać dietę koni? No i przede wszystkim, czy wszystkie konie mogą jeść sieczki – a jeżeli nie, to które powinniśmy mieć pod szczególną uwagą żywieniową i ewentualnie co w zamian?

Gdybyś znalazła dla mnie chwilkę na odpowiedź. Będzie mi bardzo miło. A skąd przyszedł mi taki temat/pytanie do głowy? No cóż, jesteśmy tuż przed pierwszymi pokosami i tak właśnie sobie pomyślałem, że zanim ze ściętej łąki powstanie sieczka, może warto dowiedzieć się czegoś więcej.

Z życzeniami

Marcin

Listy do A - separator

Lębork, 23 maja 2021r.

Drogi Marcinie,

Dziękuję, że pytasz. Ostatnio mam mnóstwo pracy jednak na rozmowę o koniach i dla koni znajdę czas zawsze ponieważ jest to moją siłą napędową do działań w każdej innej dziedzinie mojego życia. Odważę się stwierdzić, że od koni jestem mocniej uzależniona niż od kawy więc bez koni i bez rozmowy o koniach nie jestem w stanie funkcjonować na właściwych obrotach. Dlatego z ogromną radością odpowiem na Twoje pytania dotyczące sieczki, które zadałeś mi w swoim liście.

Sieczki są ważne i cenione przede wszystkim z tego względu, że są rodzajem paszy objętościowej i dodatkowym źródłem ważnego włókna zbudowanego w zdecydowanej większości z węglowodanów strukturalnych niezbędnych do optymalnej pracy układu pokarmowego konia. Dodatkowo utrzymują na dobrym poziomie ogólny stan zdrowia, odporność, stan kopyt, dbają o sierść. Są ciętym włóknem roślinnym, źródłem dobrej jakości wolno uwalnianej energii, a także w zależności od składu mogą być dobrym źródłem wartościowych witamin, związków czynnych, aminokwasów czy minerałów. Wartość pokarmowa włókna jest często niedoceniana a pasze objętościowe jak sieczki, siano czy trawa często uznawane są za rodzaj wypełniacza, podczas gdy w rzeczywistości są cennym, najzdrowszym i najlepszym źródłem energii dla konia.

Koński układ pokarmowy z samej swojej natury, począwszy od kształtu zębów kończąc na końcowym odcinku, stworzony jest do trawienia paszy objętościowej. Na takiej diecie koński układ trawienny czuje się najlepiej i taki rodzaj pożywienia jest dla konia zdecydowanie najzdrowszy. W końskiej naturze leży pobieranie tego typu paszy przez całą dobę z niewielkimi przerwami na odpoczynek, sen czy zabawę.

sieczka z lucerny dla koniWłókno pokarmowe tworzy kilka różnych rodzajów węglowodanów. Najważniejszymi z nich są węglowodany strukturalne. Składają się na nie: celuloza, hemiceluloza oraz lignina.Te rodzaje węglowodanów w przeciwieństwie do tych zawartych w paszach treściwych odznaczają się tym, że są trawione głównie w jelicie grubym na zasadzie fermentacji z udziałem enzymów bakteryjnych mikroflory. Bakterie jelitowe są niezbędne do strawienia włókna ponieważ koń nie posiada samodzielnych enzymów, które mogłyby mu to umożliwić. W procesie fermentacji celulozy i hemicelulozy powstaje kwas octowy, propinowy i masłowy, które po wchłonięciu z układu pokarmowego do układu krążenia stają się źródłem energii. Energia pozyskana z paszy objętościowej jest dla konia wystarczająca dla zaspokojenia wszystkich jego życiowych funkcji takich jak stały nieograniczony ruch, rozmnażanie, zabawa i wszystkich procesów biochemicznych zachodzących w organizmie.

Proces fermentacji włókna roślinnego rozłożony jest w czasie. Energia z pożywienia uwalniana jest stopniowo w przeciwieństwie do energii uzyskanej z pasz treściwych czyli węglowodanów niestrukturalnych - cukrów prostych, dwucukrów i skrobi,  których trawienie zaczyna się już w żołądku i następnie w jelicie cienkim często nadmiernie przeciążając układ pokarmowy konia oraz narażają na problemy metaboliczne i często nadmierną pobudliwość.

Innym rodzajem włókna strukturalnego dostępnym w mniejszej ilości w paszy objętościowej jest lignina, która nie ulega procesom fermentacji jednak odznacza się wyjątkową cechą utrzymania prawidłowego przebiegu procesu trawienia.

Oprócz fermentacji włókna pokarmowego bakterie jelitowe biorą udział w tworzeniu witaminy B1, biotyny i witaminy K.  Przewód pokarmowy konia jest bardzo długi i aby mógł pracować odpowiednio i zdrowo musi być zawsze wypełniony paszą objętościową. Ciągłe wypełnienie włóknem chroni przed wieloma chorobami, wchłania i zatrzymuje wodę w jelitach działając w pewnym stopniu jako jej rezerwa. Włókno strukturalne jest głównym i najważniejszym elementem diety konia.

Kolejnymi rodzajami włókna występującymi w paszach objętościowych są także pektyny (lucerna, wysłodki buraczane, jabłka), śluzy, gumy i polisacharydy (zioła). Każdy rodzaj włókna odznacza się innymi właściwościami i korzyściami zdrowotnymi dla konia i każda z pasz objętościowych będzie miała różne proporcje rodzajów włókna. Bakterie flory jelitowej konia będą fermentować to włókno w różny sposób, co stanowi nieocenioną zaletę stosowania sieczek.

Sieczki odznaczają się różną zawartością rodzajów węglowodanów niestrukturalnych i strukturalnych, białka, witamin, minerałów w zależności od terminu zbioru oraz z jakiej rośliny zostały pozyskane. Wszystko co nie jest włóknem w sieczce zostanie strawione w jelicie cienkim. Kluczem odpowiedniej diety jest znalezienie właściwej sieczki dla danego konia. Sieczki doskonale sprawdzają się również do regulacji procesów trawiennych ponieważ bez wystarczającej ilości odpowiedniego rodzaju włókna konie są zagrożone kolkami, wrzodami lub biegunkami.

smaczna sieczka z lucerny dla koniKoń powinien mieć nielimitowany dostęp do paszy objętościowej, najlepiej zróżnicowanej. Kiedy układ pokarmowy konia nie jest stale wypełniony paszą objętościową, ma tendencję do skręcania się i przemieszczania w sposób, który nie jest możliwy kiedy jelita są pełne. Dla każdego konia optymalny stosunek celulozy, hemicelulozy i ligniny dla zachowania zdrowia jelit może być różny. Niektóre konie mogą wymagać zwiększonego lub zmniejszonego udziału pektyn. Karmiąc sianem można regulować pracę układu pokarmowego dobrze dobraną sieczką wpływając na prawidłową dynamikę pracy jelit, zapobiegając biegunkom lub zaparciom oraz wzmacniając odporność.

Konie z niedoborem włókna pokarmowego są zdecydowanie mniej wydajne i częściej narażone na odwodnienie, tracą na masie, a także mają obniżoną odporność. Niedobór włókna może prowadzić do pogorszenia jakości kopyt ponieważ jak wspomniałam wyżej, to włókno daje paliwo do produkcji biotyny w jelitach konia. Dodatkowo niedobór włókna pokarmowego zawsze będzie wiązać się z nudą i stresem, które mogą objawiać się łykaniem, tkaniem, żuciem lub zjadaniem różnych przedmiotów albo obgryzaniem drewna.

bezpieczna sieczka z lucerny dla koniBrak stałego wypełnienia układu pokarmowego koni włóknem może prowadzić również do zjadania piachu z głodu, zapiaszczenia przewodu pokarmowego a następnie biegunek i kolek. Karmienie dużą ilością włókna jest jednym z najlepszych środków zapobiegawczych zapiaszczeniu przewodu pokarmowego. Poza tym włókno bierze udział w usuwaniu nagromadzonego już piasku. Włókno zapobiega wrzodom żołądka dzięki stymulowaniu konia do wydzielania śliny, ale także wypełniony nim żołądek zapobiega rozpryskiwaniu się kwasu solnego na część bezgruczołową podczas wysiłku.

Sieczki są idealnym dodatkiem do pasz treściwych. Podając paszę treściwą zawsze należy mieszać ją z sieczką conajmniej pół na pół. Dzięki sieczce ziarno jest dokładnie rozcierane zębami i dokładnie przeżuwane. W jamie ustnej konia powstaje więcej zasadowej śliny, co sprzyja zdrowiu całego układu pokarmowego. Dodatkowo przez to, że czas żucia jest wydłużony, koń połyka ziarno wolniej, przez co wchłanianie węglowodanów prostych w jelicie cienkim jest zdecydowanie bardziej wydajne. Dzięki temu cały układ pokarmowy pracuje sprawniej, co odbija się pozytywnie na zdrowiu i kondycji konia. Odpowiednia, nieduża dawka ziarna na posiłek, dzięki dodatkowi sieczki umożliwia optymalne jego strawienie w jelicie cienkim, co zapobiega przedostawaniu się niestrawionej skrobi do jelita grubego zaburzając pH. Może wydawać się, że rodzaj sieczki nie ma dla konia znaczenia ponieważ dodajemy jej stosunkowo niewiele, zwykle po garści. Jednak nawet taka garść podana kilka razy dziennie do posiłku treściwego ma olbrzymi wpływ na proces trawienia.

Idealną sieczką dla koni otrzymujących paszę treściwą jest sieczka z lucerny. Jest bogata w białko, wapń oraz magnez. Kiedy lucerna zostaje połknięta, zawarte w niej składniki pomagają zniwelować szkodliwy efekt wydzielania się w żołądku lotnych kwasów tłuszczowych powstałych po spożyciu węglowodanów niestrukturalnych takich jak skrobia.

Koń w przeciwieństwie do człowieka wytwarza ślinę wyłącznie podczas żucia.

Sieczka powinna być serwowana koniom przed każdą pracą w ilości co najmniej dwóch litrów. Najodpowiedniejsza do tego jest przed chwilą wspomniana sieczka z lucerny, ponieważ oprócz stymulowania konia do wydzielenia zasadowej śliny, która zobojętnia sok żołądkowy, jest bogata w białko, wapń i magnez, które dodatkowo ten efekt wzmacniają przyczyniając się do lepszej ochrony przed powstawaniem owrzodzeń niż siano, które ma zdecydowanie mniej składników buforujących.

delikatna sieczka z lucerny dla koniZ sieczek słomianych zdecydowanie najzdrowsza jest sieczka owsiana ponieważ pomimo, że ma stosunkowo mało białka to i tak zawiera go najwięcej spośród wszystkich innych sieczek słomianych. Posiada najmniej krzemionki i najwięcej strawnego włókna. Poza tym jest najchętniej pobierana przez konie, ponieważ jest stosunkowo słodka. Praktycznie nie zawiera substancji buforujących żołądka dlatego serwując sieczkę owsianą warto dodać do niej białko i minerały a zwłaszcza wapń. Sieczka słomiana jest dobrym dodatkiem dla koni, które trzeba odchudzić ponieważ jest tak mało energetyczna, że bilans przy jej spożyciu wychodzi na zero. Jednocześnie daje poczucie sytości i wzbogaca dietę konia o dodatkowe włókno.

Niektóre konie są uczulone na lucernę lub mają problemy ze skórą albo potrzebują ograniczenia spożywanej energii w paszy. Dla takich koni dobrym pomysłem jest sieczka  powstała z mieszanki suszonych traw z udziałem ziół łąkowych. Nie buforuje żołądka tak dobrze jak lucerna ale po dodaniu odpowiedniej mieszanki mineralnej może także stanowić idealny dodatek do paszy zbożowej. Dla koni metabolicznych sieczka tego typu może być przygotowana z traw niskocukrowych jak na przykład z tymotki łąkowej.

Wspaniałymi dodatkami do sieczek są zioła, które podnoszą walory smakowe posiłku i działają leczniczo. Zioła dodane do sieczki mogą być cennym źródłem dodatkowych rodzajów włókna leczniczego - śluzów roślinnych, polisacharydów jak prawoślaz, porost islandzki, kozieradka, babka lancetowata, algi brunatne czy pektyn jak rokitnik, dzika róża, a także witamin, pierwiastków i substancji czynnych jak pokrzywa, liść brzozy, mniszka, kwiat nagietka, rumianku czy pędy przytulii bądź skrzypu polnego. Jako dodatku można użyć także makuchów (lnianego, z wiesiołka, konopnego, sojowego) bądź nasion roślin oleistych (słonecznik, dynia). Sieczka z dodatkiem odpowiednio dobranych ziół do potrzeb danego konia z udziałem lub bez makucha albo pestek zbilansowana odpowiednią mieszanką mineralną będzie doskonałym i zdrowym posiłkiem dla każdego konia. Dobrze dobrana i skomponowana sieczka w zdecydowanej większości przypadków zastąpi paszę zbożową dla konia lekko bądź nawet średnio pracującego. Kaloryczność sieczek można podnosić zimnotłoczonymi olejami bogatymi w korzystne dla zdrowia kwasy tłuszczowe, a także wzbogacać ją suszonymi bądź świeżymi warzywami jak marchew, pietruszka czy seler lub wytłokami jabłkowymi, które jako niewielki dodatek wspomogą pracę przewodu pokarmowego, a także mogą korzystnie wpłynąć na leczenie się owrzodzeń żołądka ponieważ posiadają sporą ilość żelujących pektyn. Kolejnym bardzo wartościowym dodatkiem mogą być probiotyki i prebiotyki.

Dobrej jakości sieczka powinna być wolna od pyłu, zanieczyszczeń i zawsze mieć przyjemny zapach oraz żywy intensywny kolor. Sieczka powinna być miękka ponieważ taka nie podrażnia układu pokarmowego konia oraz sprzyja gojeniu ewentualnych zmian. Kiedyś wraz z owsem podawano koniom sieczkę żytnią. Dziś ze względu na dostępną wiedzę nikt już tego nie robi. Z reguły konie bardzo niechętnie samoczynnie pobierają ten rodzaj słomy ponieważ jest ona zbyt bogata w ligninę i krzemionkę, a przez to niestrawna, może zaburzać pracę układu pokarmowego oraz podrażniać, a nawet prowadzić do zatkań i kolek.

Przy sporządzaniu sieczki ważny jest termin koszenia lucerny czy traw przeznaczonych na paszę. Aby zachować w sieczce optymalne proporcje włókna strukturalnego i jak najwięcej witamin to nie należy doprowadzać do zdrewnienia roślin i nie przeciągać w czasie terminu koszenia.

Najlepsze są sieczki sporządzane z udziałem wysokiej temperatury w suszarniach (dehydracja), gdzie proces suszenia następuje szybko dzięki czemu zachowują więcej witamin niż sieczki sporządzone z roślin suszonych na słońcu i przewracanych co potem często skutkuje również ich dużym zapyleniem i jak w przypadku lucerny zgubieniem dobroczynnych listków, w których jest najwięcej wartości odżywczych. Wysokie temperatury zabijają także zarodniki grzybów. Sieczka suszona szybko w wysokiej temperaturze będzie zdecydowanie zdrowsza dla dróg oddechowych konia niż sieczka sporządzana w tradycyjny sposób.

Generalnie sieczki są idealną paszą dla każdego konia, przy czym jej wybór należy dostosować indywidualnie do potrzeb zwierzęcia. Sieczki można ze sobą mieszać - sieczkę słomianą można wzbogacić sieczką trawiastą bądź sieczką z lucerny, a także do trawiastej można dodać nieco lucerny. Sieczki są dobrą paszą także dla koni starszych (koni seniorów) ze złym stanem uzębienia, ponieważ są łatwiejsze do przeżucia niż długie łodygi siana.

Konie, które nie mogą skorzystać z dobrodziejstw sieczek to zwykle konie już bezzębne lub konie z dużymi schorzeniami układu pokarmowego. Dla takich koni sieczkę można zastąpić rozmoczonymi trawokulkami, sianokulkami lub pelletkami z lucerny z dodatkiem lub bez pulpy buraczanej, wytłoków jabłkowych, makuchów czy specjalistycznej lignocelulozy.

Sieczki mogą być także doskonałą alternatywą dla siana, w przypadku jego braku lub gdy jest ono nienajlepszej jakości.

 

Marcinie, uwielbiasz konie tak samo mocno jak ja więc jestem pewna, że dysponując tak pozytywną energią pokosy udadzą Ci się doskonale, a sieczka, którą sporządzisz będzie idealna i jedyna w swoim rodzaju, ponieważ będzie w niej zawarta Twoja wielka pasja i miłość do tych zwierząt.

Życzę Ci wszystkiego dobrego!

Pozdrawiam serdecznie,

Ania

 

Zobacz nasze sieczki:

Sieczka z lucerny olejowana olejem lnianym

Sieczka z lucerny z dodatkiem mięty

Sieczka z lucerny z dodatkiem ziół

Sieczka słoma owsiana

do góry
Sklep jest w trybie podglądu
Pokaż pełną wersję strony
Sklep internetowy Shoper.pl